maandag 2 december 2013

Lekker slapen is tegenwoordig niet zo eenvoudig

Lekker slapen is tegenwoordig niet zo eenvoudig. Dat geldt zowel voor volwassenen als voor de jeugd. Als je hierin iets herkent, lees dan vooral verder.                          
Onderwerpen over kinderen wekken altijd mijn interesse. Dat kan ook niet anders, want het was vroeger mijn vak, ik ben er op HBO-niveau in opgeleid. Toen ik dus laatst een blad voor ouders onder ogen kreeg, heb ik het met aandacht gelezen, vooral toen aan de orde kwam, dat heel veel kinderen in elke leeftijdscategorie te weinig slapen. Hoe het komt? Ze zitten vaak vlak voordat ze naar bed gaan achter de computer, met een laptop, smartphone of iPad te spelen of te netwerken, of ze mogen nog een uurtje gamen, zelfs in bed. Steevast eindigt dat in een zogenaamd liedje van verlangen: “Nog heel even, bijna klaar!” Herken je dit? Let dan op: Kinderen komen daardoor nl. steevast te laat toe aan hun nachtrust. Door het felle licht van het beeldscherm van voornoemde apparaten raakt de interne klok in de war. De aanmaak van melatonine – om in te kunnen slapen – wordt uitgesteld, waardoor de hersenen je langer wakker houden. Heeft het kind daarnaast nog ingespannen zitten gamen, of spannende Whatsapp berichten te verduren gehad, dan heeft hij gegarandeerd ook te veel adrenaline in zijn bloed. Te weinig melatonine in combinatie met een teveel aan adrenaline verstoort het inslaapproces helemáál.
Zelfs jonge kinderen raken zo oververmoeid. Pubers worden daar suf van, maar jonge kinderen juist niet. Die reageren er hyper op. Deze kleintjes staan na een te korte nacht nog steeds “drukdoenerig” op. Ouders denken daardoor, dat hun kind “gewoon weinig slaap nodig heeft.” Niets is minder waar! De hersenactiviteit raakt ontremd. Dat heeft een effect op bijvoorbeeld de concentratie. Al snel luidt het oordeel: ADHD, aldus neuroloog Hans Hamburger, o.a. slaapdeskundige en  voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Slaap- en Waakonderzoek. Al gauw krijgen deze kinderen Ritalin, omdat ze moeilijk te hanteren zijn. Maar daarmee ben je niet af van de oorzaak! Integendeel: “Het lijkt er een beetje op, alsof kinderen ’s morgens aan- en ’s avonds uitgezet kunnen worden…” Stuitend vond ik dat. Vandáár dat zoveel kinderen opeens het stempel ADHD krijgen met alle gevolgen van dien. Tijdens mijn opleiding en in de tien jaar dat ik lerares was – handenarbeid en gezondheidskunde/kinderopvoedkunde – was dit een zeldzaam fenomeen en heette het nog MBD: minimal brain damage.

Zouden ouders beseffen waar hem de werkelijke oorzaak van die drukdoenerij in schuilt? Zitten ze met de handen in het haar en weten ze niet hoe ze hun kind los kunnen rukken van hun beeldschermen? Hoe zou het dan zijn je kind uit te leggen dat het niet goed voor hem is. Net zo min als plotseling oversteken, je hand op een hete gasbrander leggen of zwemmen in zee zonder diploma. In alle gevallen is het schadelijk voor je kind. Leer hem, dat hij bijvoorbeeld om 19.00 uur zijn apparatuur moet inleveren. Punt uit – er valt niet aan te tornen. Je hebt een paar dagen een scène, maar je onverbiddelijkheid zal het winnen. Vooral wanneer je iets gezelligs gaat doen: een spelletje, samen tv kijken. En helemaal als je gaat voorlezen. Maak daar een ritueel van. Als je dit consequent volhoudt, komt het goed. Dat was nl. ook de boodschap van de heer Hamburger. Eenmaal terug in een natuurlijk slaap- waakritme, dan heb je alles weer onder controle en je kind ook. Slaap lekker!

 

1 opmerking: